З усталяваннем хрысціянства Калядамі сталі называць перыяд ад Раства да Вадохрышча. Аднак першапачаткова гэта было язычніцкае земляробчае свята. Нядзіўна, што сёння калядныя атрыбуты часта маюць два значэнні — звязаныя з хрысціянскімі і народнымі звычаямі.
Так, неад’емным сімвалам Каляд з’яўляецца зорка. Звычайна яе вырабляюць васьміканцовай, упрыгожваюць гірляндай або яркай мішурой. Раней унутры каляднай зоркі ўвогуле павінен быў гарэць жывы агонь — туды ўстаўлялі свечку або паходню. Дык вось у язычніцкай традыцыі гэта зорка сімвалізуе нанава народжанае Сонца, а ў хрысціянскай — Віфлеемскую зорку, якая першая заззяла на небасхіле, абвясціўшы аб нараджэнні Божага Сына. У калядным гурце нават ёсць спецыяльны чалавек, які адказвае за гэты атрыбут, — Зорканоша.
Дзед, які ўзначальвае гурт калядоўшчыкаў, увасабляе агульны вобраз продкаў, што даглядаюць за сваімі нашчадкамі. Мядзведзь звязаны з ідэямі здароўя, сілы, пладавітасці. Бусел сімвалізуе вышэйшы свет, а таксама лічыцца распарадчыкам ураджаю і дабрабыту. З ідэямі ўрадлівасці і дабрабыту звязаны і вобраз Каня. Сустракаюцца ў калядных гуртах таксама Чорт, Поп, Салдат, Воўк, Заяц, Тур і некаторыя іншыя персанажы.
mila@sb.by
