Падобныя традыцыі існуюць у многіх краінах свету, у некаторых еўрапейскіх дзяржавах для гэтых мэт нават адводзяць цэнтральныя плошчы сталіц. І ў нас вось ужо больш за месяц мінчане за мясам, печывам, грыбамі, ягадамі, гароднінай і садавіной адпраўляюцца на штотыднёвыя сельгаскірмашы, якія праходзяць па суботах і нядзелях на дзесяці імправізаваных пляцоўках горада.
Бульбай на зіму можна было закупіцца па 50—60 капеек за кілаграм.
Сезон сёлета пачаўся на два тыдні раней, чым звычайна, — з 12 верасня, і ўжо прайшло 108 кірмашоў. Мінгарвыканкам плануе завяршыць восеньскі баль выязнога гандлю 1 лістапада. Так што ў гараджан ёсць яшчэ час, каб шчодрыя дары восені, прывезеныя з усіх куткоў краіны, набыць па вельмі прыемных цэнах і зрабіць хатнія запасы на зіму.
У мінулыя выхадныя мы прагуляліся па самай буйной пляцоўцы каля спарткомплексу «Чыжоўка-Арэна», дзе так шматлюдна, мабыць, не бывае нават падчас правядзення найбуйнейшых міжнародных спаборніцтваў. У разгорнутых тут гандлёвых радах можна было заблудзіцца. Прабегшыся паміж імі, звярнулі ўвагу: кааператары тут бясспрэчна дыктуюць цэны на мясную і хлебабулачную прадукцыю. Іх шыльды ў самым пачатку, яны ярка аформленыя — міма не пройдзеш.
«Танней, чым на кірмашы, бараніны не знойдзеце»
Да прыкладу, докшыцкія кааператары, акрамя свініны і ялавічыны, актыўна гандлявалі баранінай, тушкамі гусей, трусоў, індычкі. Таццяна Каляга, намеснік дырэктара Докшыцкага філіяла Віцебскага аблспажыўтаварыства, задаволена:
— Яшчэ раніца, а ўжо такое ажыўленне. Добра бяруць ялавічыну, свініну, трусоў, прадалі нават пару качак. Наша фірменнае сала карыстаецца попытам. З мясам вельмі выгадна прыязджаць. Усё, што прывозім, прадаём.
— Танней, чым на гэтым кірмашы, мяса не знойдзеце, асабліва бараніну, — дзеліцца сваімі назіраннямі Аляксандр, адзін з пакупнікоў, які з жонкай Ірынай прыехаў з іншага канца горада — з Міхалова — за прадуктамі. — Хаджу на кірмашы штогод апошнія гадоў пяць — шэсць. Ужо затарыўся гароднінай, мёдам, грыбамі, а зараз пайду па любімыя пірагі з яблыкамі.
Пірагі і печыва
Папулярнасцю карысталiся пірагі з начынкамi, бісквіты, грыбочкі
Пірагі, бісквіты, печыва ў велізарным асартыменце (каля 80 найменняў) прывезлі з Ляхавіч. Наталля Валчок, якая выконвае абавязкі дырэктара філіяла «Кааппрам» Ляхавіцкага райпо, сёння сама стала за прылавак, чарга да якога не змяншалася ні на хвіліну:
— Папулярнасцю карыстаюцца пірагі з пяццю відамі начынкі, бісквіты, грыбочкі. Ёсць пастаянныя пакупнікі, якія не лянуюцца праехаць паўгорада за ўпадабаным печывам.
І ў пацвярджэнне яе слоў сямейная пара Аляксандр і Жанна Саковічы, якія прыехалі з вёскі пад Мінскам, сталі загружаць сумкі хлебам, батонамі, сухарыкамі і пірагамі. Кажуць, купляюць не першы раз: танна і смачна. З гародніны Ляхавічы прывезлі навінку — дзёртую свежую капусту з морквай і журавінамі ў вакуумнай упакоўцы.
— Можна і ў суп, і на салату, вельмі зручна, — бойка рэкламуюць прадаўцы. — І дэмакратычна — усяго 70 капеек за кілаграм.
Дары лясоў
Асаблівасць цяперашніх кірмашоў — багацце лясных журавін і грыбоў: белых, лісічак, груздоў. Прапануюць сушаныя белыя, а таксама салёныя і марынаваныя. Светлагорскі філіял прывёз на кірмаш шмат таннай свежамарожанай рыбы. Людзі выстойвалі ў чарзе за камбалой, акунём, ласосем, скумбрыяй, селядцом. А хітамі продажу сталі навага і мінтай па 3,39 рубля.
Слонімскі філіял прапанаваў рэмантантныя трускалкі. І ўжо праз пару гадзін на прылаўку засталося толькі некалькі латочкаў. Прыцягвалі наведвальнікаў і яркай рознакаляровай капустай — белай, жоўтай, ружовай, фіялетавай.
На кiрмашах зараз шмат журавін.
— Мясцовыя жыхары пачалі вырошчваць, — каменціруе Наталля Аўчарова, прадавец 5-га разраду. У асартыменце таксама каліна, шыпшына, чарнаплодная рабіна, радыска, тапінамбур, грэцкія арэхі.
— Прывезлі на пробу, а лю-дзі тут жа раскупілі. Мы не чакалі такога попыту, трэба было ўзяць больш, — наракае Вольга Радзікевіч, намеснік дырэктара Мастоўскага філіяла Гродзенскага аблспажыўтаварыства. Ёсць яшчэ навінка ад фермерскай гаспадаркі — сумесь для дранікаў. Ужо гатовы паўфабрыкат — бяры і гатуй.
Лідары попыту
Багаты асартымент жывой рыбы прапанавалі рыбхозы
Здзівілі пяцікілаграмовыя ўпакоўкі згушчонкі па 23 рублі, у тым ліку варанай. Оптам атрымліваецца значна танней, чым у традыцыйных бляшанках. Пакупніца Тамара Шэлег, якая адыходзіла ад прылаўка з двума цяжкімі пакетамі, запэўніла, што тут усё танней, чым у крамах. Затарылася на некалькі сем’яў, сабе і дзецям.
Яшчэ заўважаю чаргу да Генадзя са Столінскага раёна. Гандлюе няхітрым асартыментам: гарбузовымі семечкамі, цыбуляй, бульбай, памідорамі, кукурузай. Гаворыць, што ён тут кожныя выхадныя, ужо з’явіліся пастаянныя пакупнікі. Аднаму з іх узважваў 5 кілаграмаў семечак.
А вось каля імправізаваных прылаўкаў сям’і са Слуцкага раёна чарга выстраілася за рэдкай для нашых шырот гароднінай — каляровай капустай незвычайнай расфарбоўкі і сумессю брокалі з каляровай капустай. Галава сям’і Генадзь прызнаўся, што выгадаваў усё першы раз, купіўшы насенне па аб’яве ў фермера з Альшан. Наогул сям’я на кірмашы ездзіць кожны год, за сезон маюць на гэтым некалькі сярэдніх гадавых заробкаў.
Карацей кажучы, на кірмашы каля «Чыжоўка-Арэны» можна было правесці ўвесь дзень, толькі разглядаючы прадукцыю, якую туды прывезлі фермеры, прадпрыемствы і сяляне. Я таксама з кірмашу пайшла не з пустымі рукамі — закупілася ялавічнай выразкай ад Дрыбінскага райпо па 10,9 рубля за кілаграм, бульбай з Пружан па 55 капеек за кілаграм, ляхавіцкім печывам — пясочныя грыбочкі па 7 рублёў за кілаграм — і адборнай цыбуляй па 60 капеек.
Ніна ЕМЯЛЬЯНАВА, начальнік упраўлення гандлю і паслуг Мінгарвыканкама:
— У гэтым годзе кірмашы ў Мінску праходзяць на два тыдні раней. Звычайна сезон пачынаўся ў апошнія выхадныя верасня. Пайшлі насустрач пажаданням фермераў, сялянскіх гаспадарак, якія звярнуліся з такімі просьбамі.
Як вынік — больш удзельнікаў, лепшы продаж. З кожным годам сельгаскірмашы ў Мінску становяцца больш маштабнымі, расце канкурэнцыя сярод прадаўцоў, а значыць, пакупнікі з любым узроўнем дастатку змогуць запасціся на зіму вітаміннай прадукцыяй па прымальным цэнах. І гэта галоўнае.
ЛIЧБА
З 12 верасня па 11 кастрычніка ў Мінску праведзена 108 сельгаскірмашоў, у якіх прынялі ўдзел 10 520 прадпрыемстваў, фермераў, сялян і дачнікаў. Прададзена больш за 3000 тон прадукцыі, агульны тавараабарот — 4 765 000 рублёў.
