Ужо сама задума гэтага зборнiка абяцала цiкавосткi. Фестываль «Горад i кнiгi», якi адбыўся ўвесну, абвесцiў конкурс «10+10», прысвечаны Мiнску. Дзесяць вядомых пiсьменнiкаў пагадзiлiся напiсаць расповеды пра Мiнск, да iх твораў мусiлi дадацца дзесяць апавяданняў маладых аўтараў, выбраныя ў вынiку конкурсу. I вось — дваццаць тэкстаў пад адной вокладкай, на якой напiсана «Мiнск назаўжды». Гэта горад, якога вы не ведаеце. Пасля прачытання «Асмалоўскiх казак» Адама Глобуса вы будзеце асцярожна хадзiць па каларытным раёне Асмалоўка: бо тут водзiцца iстота Вулiчнiк, якi можа цэлую ноч вадзiць цябе па вулiцах, распавядаючы цiкавыя гiсторыi. А вось гераiню пачынаючага аўтара Алiны Длатоўскай вадзiў па скверы Янкi Купалы лясун — за тое, што выкiнула недапалак па–за сметнiцай. Вядомы знаўца гiсторыi Мiнска Мiхаiл Валодзiн распавядае пра габрэйскiя могiлкi, на месцы якiх знаходзiцца стадыён «Дынама». Надмагiльныя камянi з гэтых могiлак патрапiлi шмат у якiя дамы, i нават у помнiк Ленiну. А вось Мiнск Кацярыны Захарэвiч насамрэч знаходзiцца ўнутры шклянога шару — дзiцячай забаўкi... Часам мiфiчныя iстоты з вулiц горада робяцца не толькi героямi апавяданняў, але i апавядальнiкамi — як цмок з тэксту Веранiкi Ляўчук. А яшчэ ёсць у горадзе кавярнi, дзе змяняецца рух часу — такiя месцы ведае Надзея Ясмiнска. А калi хочаце рэальных гараджан — ёсць i яны. Гераiня апавядання Юлii Алейчанка «Iгар» не змагла прайсцi паўз параненага бамжа... I вярнула да жыцця цiкавага, разумнага чалавека. А разам з героем апавядання Уладзiмiра Садоўскага вы перажывяце тое, што многiя мiнчукi — «ворагi народа» ў 1930–я, у часы рэпрэсiй. Паркi i кавярнi, Свiслач i Серабранка, метро i крамы, шумныя вулiцы i кватэры–«хрушчоўкi», старыя могiлкi i падвалы, плошчы i храмы... Паўсюль жыве дух горада i нараджаюцца гiсторыi.
«Буквальный ужас небытия — и таинственное сознание бесконечности бытия». Не правда ли, слишком сложная формулировка для «бульварного чтива»? Так вот, как раз этого чтива в сборнике вы и не найдете — не обманывайтесь завлекательным названием. Классика, подобранная со вкусом, глубокая поэзия с привкусом мистики и сюрреализма. Народные баллады Германии, Шотландии, Англии, Бретонии. А какие имена поэтов! Даниил Андреев, Белла Ахмадулина, Шарль Бодлер, Роберт Браунинг, Максимилиан Волошин, Александр Галич, Николай Гумилев, Георгий Иванов, Йейтс, Байрон, Осип Мандельштам, Александр Кушнер, Эдгар Алан По, Давид Самойлов, Саша Черный, Борис Гребенщиков... Есть здесь и Гамельнский крысолов, и «Песнь валькирий» из Старшей Эдды, «Пляски смерти» Блока и «Я пил из черепа отца» Николая Кузнецова. И пушкинское «Мчатся тучи, вьются тучи...», и «Баллада повешенных» Франсуа Вийона, и «Бал повешенных» Артюра Рембо. Есть и менее известное, оттого еще более впечатляющее.
«На пиру невидимок стеклянно звучат голоса,
И ночной разговор убедительно ясен и грустен.
— Я на миг, я на миг, я погреться на четверть часа.
— Ты навек, ты навек, мы тебя никуда не отпустим».
Это Александр Кушнер, стихотворение «Фантастика».
«Поэзия для того и существует, чтобы грубый и достаточно пошлый инстинкт размножения переводить в возвышенную, альтруистическую страсть; чтобы скуку превращать в романтическую хандру; чтобы из ужаса жизни делать тайну и прелесть», — утверждает составитель книги Дмитрий Быков.
Издания для обзора предоставлены книжным магазином «Академическая книга», Минск, пр-т Независимости, 72.
